Alle duiven op het dak - Overlast? Bel een valkenier!

Even voorstellen: Mart Schrieken is ruim 10 jaar gediplomeerd valkenier. Hij heeft zo’n 20 verschillende roofvogels en een aantal fretten, waarmee hij in actie kan komen bij overlast van konijnen, duiven, kraaien, kauwen, meeuwen en spreeuwen.

Een valkenier inzetten om duivenoverlast te bestrijden, wat moet ik me daarbij voorstellen? Een VvE heeft last van vogels, belt jou en dan?

Schrieken: “Ik word gebeld en dan heeft men het idee dat mijn roofvogels alle duiven vangen en opeten, ik heb dus eerst wel het één en ander uit te leggen. Wat er gebeurt is het volgende: op het dak van het appartementencomplex maak ik voerplaatsen, ik leg daar dus heel veel eten neer. Vervolgens laat ik een roofvogel rondom het appartementencomplex vliegen. Als gevolg daarvan vluchten de aanwezige duiven omhoog. Dat is de natuur, als je onder de roofvogel vliegt, loop je het risico te worden gegrepen, dus wil je altijd hoger zijn dan de roofvogel. Van dit feit maak ik dankbaar gebruik. De duiven vliegen dus omhoog en komen op het dak terecht en zien daar al dat eten. Nou is het zo dat duiven altijd op vaste plekken eten, ze weten precies waar wat te halen valt en keren daar telkens naar terug. Zodra ze dus eten op het dak vinden, zullen ze dat onthouden en niet meer naar andere plekken gaan. Op het moment dat ik merk dat de voedingsplaats een succes is, plaats ik vangkooien. Deze bestaan uit drie compartimenten, in de middelste zet ik een duif van mezelf, een zogenaamde lokduif. De wilde duiven zien deze duif en denken ‘hé hier is wat te doen’ en lopen de kooien in. Op het moment dat de duif in de kooi loopt, valt er een klepje dicht en is de duif gevangen.”

En dan?

Schrieken: “Als er geringde duiven tussen zitten, dan wordt er contact opgenomen met de Nederlandse Postduiven Vereniging om de eigenaar te achterhalen. Is het een kostbare duif die veel prijzen wint, dan komt men de duif maar al te graag ophalen. Is het een duif van een paar kwartjes, dan is er vaak geen interesse. Al deze duiven en de niet-geringde duiven maak ik dood en vries ik in als voedsel voor mijn fretjes.”

Hoeveel heb je dan wel niet in je vriezer liggen?

Schrieken lacht: “Weet je hoeveel fretjes eten?! Maar inderdaad soms is het zo dat ik ook duiven aan collega’s weggeef en een enkele keer belanden ze in de vuilnisbak.”

Geen duif voor je vogels?

Schrieken: “Nee zeker niet. Stadsduiven willen nog weleens de nodige ziektes onder de leden hebben. De stelregel is dat ziektes van veren snel overslaan naar andere veren. Ziektes van veren slaan niet over naar vacht. Daarom kunnen mijn fretten zonder problemen deze gevangen duiven eten, maar mijn roofvogels niet.”

Maar wordt er dan nooit een duif gevangen door je vogels?

Schrieken: “Jawel dat gebeurt. Kijk, het zijn en blijven roofvogels, het zijn geen vegetariërs. Als ze een makkelijke prooi zien, dan pakken ze die. Van de 300 duiven vangen ze er misschien een stuk of 8. Zodra ze er eentje vangen maken ze duif dood en beginnen ze eraan te plukken. Op dat moment ben ik vaak al bij mijn vogel en geef ik hem een stukje vlees waarvan ik zeker weet dat ze dit lekkerder vinden dan die duif en kan ik de buit afpakken.”

Dus het zijn geen bloederige tafrelen met rondvliegende veren rondom het appartementencomplex?

Schrieken: “Nee zeker niet! Feitelijk vliegen de vogels alleen maar rond en hebben ze weinig tot geen interesse in de duiven. Dat komt omdat we met de vogels op vlieggewicht vliegen. Valkerij is eigenlijk niets meer of minder dan het managen van gewicht. We weten op welk gewicht de vogels jagen omdat ze dan honger hebben en we weten op welk gewicht de vogel lekkere trek heeft. Dat laatste noemen we vlieggewicht, hij heeft dan wel trek, maar geen honger. Een vogel op vlieggewicht gaat niet op jacht en is veel meer op mij gericht. Voor hem ben ik dan een soort lopende McDonalds. Het is voor de vogel veel makkelijker om bij mij te komen voor een stukje vlees, dan dat hij op jacht moet met alle risico’s van dien. Als ik echt met mijn havik ga jagen, dan is hij met de omgeving bezig, zoekt hij strategische plekken en jaagt hij met beleid. Op vlieggewicht scharrelt hij maar wat rond en blijft hij bij mij in de buurt. De ideale situatie om vogels te verjagen.”

Dus eigenlijk laat de roofvogel de duiven alleen maar schrikken en vang jij ze met je kooien. Hoe lang duurt het dan ongeveer voor alle duiven weg zijn?

Schrieken: “Ja, dat is wel hoe het werkt. Hoe lang het duurt, is lastig te zeggen. Voor ik aan de slag ga, kom ik eerst een keer kijken zodat ik kan zien om hoeveel duiven het gaat. De ervaring leert dat je op dat moment hooguit tweederde van de duiven ziet. Dus als ik er, ik noem maar wat, tachtig tel, dan zijn het er vast een stuk of honderdvijftig. De voedselplaatsen die ik maak, worden vaak binnen een week al goed bezocht, dan kan ik de kooien gaan plaatsen. Vervolgens kom ik twee keer in de week omdat mijn lokduif ook vers eten en drinken nodig heeft en ik de kooien moet legen. Uitgaande van een standaard appartementencomplex met een plat dak vang ik zo’n 20 à 30 duiven in de week. Hoe vaak ik kom, ligt aan de grootte van de groep duiven is. Zijn het er honderd, dan ben ik met zo’n vier weken klaar.”

En vang je dan echt alles?

Schrieken: “Nee, er blijven er altijd een paar over. Honderd procent garandeer ik nooit, ik garandeer vijfentachtig procent, maar weet uit ervaring dat dit vaak negentig procent is. Wat weleens jammer is, is dat VvE’s soms zeggen ‘joh er zitten hooguit nog tien duiven, dus we kunnen er wel mee stoppen’. Juist van die tien wil ik er dan nog wel een aantal weg hebben. Voor je het weet begint het postduivenseizoen weer en een aantal van de postduiven die het niet halen ‘vallen’ in zo’n groep. Duiven trekken duiven aan en voor je het weet heb je weer een aardige groep rondom je appartementencomplex. Tuurlijk komt er altijd weleens een duif aanwaaien, dat hou je niet tegen. Maar voor je weer zo’n enorme groep hebt, ben je wel een aantal jaren verder. Mijn norm is dat als mijn kooien twee opeenvolgende bezoeken leeg zijn, we klaar zijn. Zo lang ik duiven vang zijn ze er nog, ook al zie je ze niet.”

En wat kost dat nou? Zo’n valkenier?

Schrieken lacht: “De hamvraag! Ik reken met een uurloon. In het begin ben je wat langer bezig omdat mijn vogels rond moeten vliegen en de duiven moeten weten dat er gevaar is. Tegen het einde is vliegen niet meer nodig, dan lokt het eten op de voedselplaatsen de duiven naar het dak en de kooien. Ik neem een gemiddelde. De kosten zijn afhankelijk van de grootte van de groep en de reiskosten die ik maak. VvE’s krijgen altijd eerst een offerte voor ik aan de slag ga, zodat ze precies weten waar ze aan toe zijn.”

Werkt dit alleen bij duiven? Stel een VvE heeft last van meeuwen, kan men dan ook een valkenier inschakelen?

“Jazeker, ook bij meeuwenoverlast komen mijn vogels en ik in actie”, Schrieken vervolgt “belangrijk is dan wel dat we voor aanvang van het broedseizoen starten, anders heeft het geen nut meer, een meeuw die eenmaal zit te broeden laat zich niet meer verjagen. Bij meeuwenoverlast werkt het wel anders dan bij duiven, er komen namelijk geen vangkooien aan te pas. Afhankelijk van de grootte van de kolonie kom ik twee à drie keer in de week met mijn vogels vliegen op locatie. Meeuwen willen niet broeden op een plek waar het niet veilig is en zullen een andere plek gaan zoeken.”

Hoe ben je eigenlijk op het idee gekomen valkenier te worden?

Schrieken: “Ik ben mijn halve leven verpleger geweest. Vroeger gingen we altijd vogels kijken, dus de interesse in vogels was er wel. Op een gegeven moment waren de kinderen de deur uit en kwam ik iemand tegen met een roofvogel. Daar wilde ik wel meer over weten, dus toen ben ik met hem in gesprek geraakt en uiteindelijk een opleiding tot valkenier gaan doen. Deze opleiding duurt al met al drie-en-een-half jaar, inclusief theorie en praktijk. Valkenier zijn vraagt een enorme toewijding en kennis. Ik train mijn vogels zelf, dat is best intensief en daarnaast moeten alle vogels elke dag vliegen. Gelukkig heb ik iemand die me daarbij helpt, want als ik op pad ben om vogels te verjagen, heb ik daar geen tijd voor. Voor mij is dit het mooiste beroep ter wereld en gelukkig voor mij is er steeds meer vraag naar deze manier van vogeloverlast bestrijden.”

Vergunning

Om overlast met behulp van roofvogels te bestrijden is een ontheffing op de Flora- en faunawet nodig. Mocht je met een valkenier in zee gaan, check dan altijd of deze gediplomeerd is en de benodigde ontheffing heeft.