Een gewaarschuwd mens...

Bliksem- en overspanningsbeveiliging is een essentieel onderdeel van de gebouwveiligheid. Helaas is hiervoor in Nederland wettelijk niets - direct - geregeld. Gelukkig nemen veel VvE's zelf de verantwoordelijkheid, maar ook verzekeringsmaatschappijen eisen steeds meer voorzorgsmaatregelen als het om bliksem- en brandbeveiliging gaat. Nu we in huis steeds meer technische apparatuur en voorzieningen hebben, worden we bovendien steeds kwetsbaarder voor schade als gevolg van bliksem. Zelfs ontlading tussen twee wolken kan een vernietigende overspanning in elektronische systemen tot gevolg hebben. Dit verschijnsel noemen we inductie. Overspanning kan er toe leiden dat elektronische apparatuur zoals computers en computernetwerken, radio, TV, brandmeldinstallaties, telefooncentrales en inbraakalarminstallaties onherstelbaar beschadigd worden. Bliksemontladingen kunnen helaas niet voorkomen worden, wel kunt u uw appartementencomplex hier zo goed mogelijk tegen beveiligen.

Bliksembeveiligingsinstallatie

Een bliksembeveiligingsinstallatie beschermt gebouwen en objecten tegen de gevolgen van blikseminslag. Een dergelijke installatie bestaat meestal uit twee delen, die samen een geïntegreerde oplossing vormen; een uitwendige en inwendige blikseminstallatie.

Uitwendige blikseminstallatie

De uitwendige blikseminstallatie met opvanginrichtingen, leidingen en aardingssystemen beschermt een gebouw of object tegen directe blikseminslag. Directe blikseminslag is een bliksemontlading die zonder omwegen direct inslaat en daardoor veel schade aanricht. Aan de buitenzijde van het te beveiligen object wordt een bliksemafleiderinstallatie aangebracht, deze vormt dan een zogenaamde 'Kooi van Faraday'. Deze kooi is voor het eerst gemaakt in 1836 en vernoemd naar de uitvinder hiervan, Michael Faraday. De constructie van elektrisch geleidend materiaal, zoals koper, ijzer of aluminium zorgt ervoor dat de elektromagnetische straling niet tot binnen de kooi kan doordringen. Hierdoor wordt de schade tot een minimum beperkt.

Inwendige blikseminstallatie

Inwendige blikseminstallaties zorgen dat de invloed van de bliksemstroom op installaties en elektrische/elektronische apparaten in het gebouw beperkt wordt. De inwendige bliksembeveiliging verbindt alle geleidende materialen en leidingen in een gebouw met elkaar. Dit wordt geaard (potentiaalvereffening genaamd). Hierdoor ontstaat een geleidend geheel, waardoor er geen spanningsverschillen tussen de aangesloten onderdelen meer ontstaan. Overspanningstroom wordt bovendien via de overspanningsafleiders afgevoerd.

Overspanningsafleiders zorgen ervoor dat hoge spanningen in kabels snel en veilig naar de aarde afvloeien. Overspanning ontstaat als op of in de buurt van een gebouw een bliksem inslaat. Hierdoor wordt de spanning in de elektrische installatie of de aangesloten apparatuur vaak hoger en kan schade opgelopen worden.

Kosten

Het installeren van goede bliksembeveiliging zal niet goedkoop zijn. Bedenk echter wel dat dit niet opweegt tegen de kosten van mogelijke schade. De kosten voor een goede bliksembeveiliging hangen af van de afmetingen van het pand, de dakbedekking en eventuele obstakels op het dak. Heeft u geen bliksembeveiliging of weet u niet zeker of die up-to-date is? Dan kunt u, op basis van bouwtekeningen, een inspectie laten uitvoeren. Op basis hiervan wordt een advies uitgebracht. Heeft u geen bouwtekeningen, dan worden er opnames op de locaties zelf gemaakt.

Beveiliging van de beveiliging

Om ons te beschermen tegen blikseminslag zijn dus veel panden voorzien van een bliksemafleiderinstallatie. Door de hoge koperprijzen worden deze bliksemafleiderinstallaties in toenemende mate gestolen. De schade van deze diefstallen loopt in de miljoenen per jaar. Maar een minstens zo belangrijk aspect is dat veel eigenaren van deze installaties niet weten dat de installatie van het pand is gestolen. Waardoor de eigenaar in de veronderstelling is goed tegen blikseminslag beveiligd te zijn, maar dit niet meer het geval is.

Maatschappelijk gezien is een koperdiefstal van het bliksemafleiderinstallatie uiteraard onwenselijk. Kritieke installaties en vitale infrastructuur, zoals gemalen, leidingen en energievoorziening, dienen maximaal tegen blikseminslag beveiligd te worden om de continuiteit voor de samenleving te kunnen borgen. De impact bij onderbreking hiervan is dan ook enorm. Daarnaast telt zwaar mee dat bijvoorbeeld scholen en kantoren in aantal gebruikers steeds groter wordt en daarmee de kans op persoonlijk letsel exponentieel toeneemt wanneer zich een inslag voordoet en de bliksemafleiding blijkt gestolen. We zien dit inmiddels ook terug in de strafmaat waarbij niet alleen wordt gekeken naar sec het stelen, maar juist ook het in gevaar brengen van levens. Er zijn dan ook bedrijven die voorzien in systemen die de bliksemafleiderinstallaties beveiligen.<