Vogelvriendelijk balkon

Even voorstellen:
Koos Dijksterhuis – natuurcolumnist Trouw
Jip Louwe Kooijmans – medewerker Vogelbescherming Nederland

Hebben vogels in Nederland het moeilijk?

Jip Louwe Kooijmans: “Niet alleen de vogels, de hele dierendiversiteit staat onder druk. Dat heeft met name te maken met het beheer en inrichting van het buitengebied. De manier waarop mensen het landschap inrichten en veranderen heeft een grote invloed op de flora en fauna. Denk maar aan bijen en insecten, die hebben het moeilijk. Omdat insecten een voedingsbron zijn voor vogels, is het verdwijnen van insecten van invloed op de gesteldheid van de vogels.”
Koos Dijksterhuis: “Veel vogels hebben last van voedselgebrek. Neem de koolmezen en de pimpelmezen. Deze komen in de herfst het meest voor, dan is er een nieuwe generatie. In de winter komen de meer avontuurlijk aangelegde mezen naar balkons en tuinen omdat er in de bossen, voor zover die er zijn, minder te halen is. Ondanks het bijvoeren, ziektes daargelaten, zijn er aan het eind van de winter vaak minder mezen. Alleen als ze in de winter voldoende eten, kunnen ze in het voorjaar op tijd aan jongen beginnen.”

Hoe maak je het balkon aantrekkelijk voor vogels?

Dijksterhuis: “Voer is het belangrijkste, met voer lok je vogels, maar dan moeten ze er wel zijn. Zit je in een wijk waar alles is betegeld, dan is de kans klein dat er vogels komen. Het hangt er ook wel vanaf hoe hoog je zit met je balkon. Heel hoog heb je wat minder vogels, zeker als er op de onderliggende balkons ook genoeg eten te vinden is. Planten op het balkon doen het ook goed, met name planten en struiken waar in de winter bessen aan zitten, zoals hulst of taxus. Ik vind klimop ook wel een aanrader, door deze klimplant tegen een muur te laten groeien, creëer je een beschermde plek voor vogels. Ze schuilen erin, ze slapen erin, maken er nesten in en in de winter heeft de klimop bessen die ze lekker vinden. Het is bij mij in de klimop altijd een drukte van belang.”
Louwe Kooijmans: “Een balkon maakt onderdeel uit van het leefgebied van de vogel. Je hoeft geen oerwoud van je balkon te maken; met een paar planten en struiken bereik je al veel. Ook nestkastjes zijn handig. Hoewel deze voornamelijk worden gebruikt om in te broeden, willen mezen er ook nog wel eens in slapen als het ’s winters erg koud is. Waar je wel op moet letten is dat je ze niet in de volle zon hangt. Het meest ideaal is om ze op de noord- of oostgevel te hangen. Dan heb je de ochtendzon en ’s middags schaduw. Vogels willen zich ook veilig voelen op het balkon, de aanwezigheid van planten en struiken helpt daarbij.”

Wat geef je de vogels? En wat niet?

Dijksterhuis: “Het meeste voedzame is een mengel van zaden en insecten, dit haal je gewoon bij de dierenwinkel. Pinda’s zijn iets minder goed voor vogels, maar kunnen geen kwaad. Vogelpindakaas, vetbollen, een doorgezaagde kokosnoot – zo lang deze geen schimmel heeft, het zijn allemaal voedingsbronnen waar vogels blij van worden. Broodkruimels eten ze ook wel, maar daar hebben ze niet zo veel aan. Brood lokt ook vooral duiven, meeuwen, kauwen en eksters. Niet altijd de gewenste gasten op een balkon.”
Louwe Kooijmans: “Wat je beter niet kunt geven, is eten dat is bereid voor mensen, hier zit vaak te veel zout en/of suiker in.”

Deskundig advies

Hulp nodig bij het vogelvriendelijk maken van het balkon? Via Vogelbescherming Nederland kan men een deskundige inschakelen die een persoonlijk advies geeft.

Zelf een vetbol maken

Gebruik ongeveer één deel frituurvet op één deel zadenmengsel, het luistert niet heel nauw. Gebruik geen kippenvoer, deze zaden zijn te groot en te hard. Het frituurvet moet ongebruikt en ongezouten zijn.
1. Smelt frituurvet in een pan. Wacht tot het warm is, maar niet heet.
2. Voeg daar al roerend het zadenmengsel aan toe en laat dit mengsel een beetje afkoelen.
3. Giet de warme brij in een vorm, bijvoorbeeld een blikje, een melkkarton, een theeglas, of een halve kokosnoot.
4. Leg daarin, voordat de brij stolt, een stevige katoenen draad die ruim uitsteekt.
5. Zodra de massa hard is geworden, kan het vet met zadenmengsel buiten aan de draad worden opgehangen.
6. Soms is de vetbol moeilijk uit de vorm los te krijgen. Een melkkarton kan rondom worden afgescheurd. Houdt een theeglas of blik even in heet water; de vetbol komt dan gemakkelijk los. De kokosnoot hoef je niet te verwijderen, hang hem zo op. Je kunt het afgekoelde vet (met zaden) ook in stukjes snijden en op een voederplank leggen. Op deze manier kunnen ook de vogels die normaal gesproken niet op een vetbol zitten ervan eten. BRON: Vogelbescherming Nederland