Cameratoezicht in het appartementencomplex: de regels

Wie op zoek gaat naar de regelgeving omtrent cameratoezicht komt al snel terecht bij de website van Autoriteit Persoonsgegevens. De Autoriteit Persoonsgegevens houdt toezicht op de naleving van de wettelijke regels voor de bescherming van persoonsgegevens en adviseert over nieuwe regelgeving. Op het gebied van cameratoezicht kennen zij alle do’s en don’ts. Woordvoerder Inger Sanders gaf waar nodig tekst, uitleg en aanvulling op de informatie op hun website over de mogelijkheden voor cameratoezicht binnen de VvE.

Mag de VvE camera’s ophangen in het appartementencomplex?

De belangrijkste vraag is of de VvE camera’s mag laten ophangen in het appartementencomplex. Onder bepaalde voorwaarden mag de VvE camera’s ophangen om eigendommen en bewoners te beschermen. Eén van die voorwaarden is dat er een gerechtvaardigd belang moet zijn voor het cameratoezicht. De beveiliging van eigendommen en bewoners kan in dit geval een gerechtvaardigd belang zijn. Daarnaast moet het aantoonbaar zijn dat het cameratoezicht ook echt noodzakelijk is. Wat daarmee wordt bedoeld, legt Inger Sanders uit: “Met noodzakelijk wordt in dit geval bedoeld dat het niet mogelijk is hetzelfde doel op een andere manier te bereiken die minder inbreuk op de privacy maakt. Belangrijk om te weten is dat het cameratoezicht ook nooit een op zichzelf staande maatregel mag zijn, maar onderdeel moet zijn van een totaalpakket aan maatregelen.”

Privacytoets

Voordat de VvE camera’s mag laten plaatsten moet er eerst een zogenaamde privacytoets uitgevoerd worden door de VvE. Sanders: “Met deze toets worden de belangen van de VvE afgewogen tegen de belangen van de bewoners en dan met name op het gebied van het recht op privacy. De verantwoordelijke partij, in dit geval de VvE, moet kijken of het een gerechtvaardigd belang heeft, of de verwerking van de persoonsgegevens noodzakelijk is, dat wil zeggen of het probleem niet op een andere manier, met minder inbreuk op de privacy, kan worden opgelost. Daarbij telt ook mee waar de camera wordt opgehangen, wat er precies wordt gefilmd en hoe groot de inbreuk op de privacy is door dit toezicht. Of er sprake is van een gerechtvaardigd belang om cameratoezicht in te zetten moet per geval worden bekeken (elk geval is in principe anders). Soms zijn er omstandigheden die het noodzakelijk maken om cameratoezicht op een bepaalde plek in te zetten, maar per casus dient daar een adequate gemotiveerde belangenafweging plaats te vinden.”

Wat mag er wel worden gefilmd en wat niet?

De plaatsing van de camera’s is ook van belang. De camera’s mogen niet in de appartementen van de bewoners zelf filmen. Voor de publieke ruimtes geldt dat de camera’s niet meer mogen filmen dan noodzakelijk is om de eigendommen en bewoners te beveiligen. Voor wat betreft de buitenkant van het appartementencomplex, mogen de camera’s in beginsel niet de straat filmen. Alleen als het onvermijdelijk is (en daarbij dus noodzakelijk), mogen de camera’s gebouwen, terreinen enzovoorts in beeld brengen.

Maar wat als je als VvE nou juist camera’s wilt om overlast rondom het complex te beperken?

Stel, je hebt last van hangjongeren, of vernielingen rondom het appartementencomplex en je wilt juist ter voorkoming daarvan, of om de daders te achterhalen, camera’s ophangen.

Mag dit dan?

Sanders: “In het algemeen geldt dat de opnames door private organisaties, in dit geval de VvE, niet verder mogen reiken dan tot hetgeen onder hun eigen verantwoordelijkheid valt. Cameratoezicht op openbare plaatsen, in het belang van de handhaving van de openbare orde is uitsluitend voorbehouden aan gemeenten.”

Hoe lang mogen de camerabeelden bewaard blijven?

De VvE mag de camerabeelden niet langer dan noodzakelijk is bewaren. De richtlijn hiervoor is maximaal 4 weken. Is er echter een diefstal vastgelegd, of een ander incident, dan mogen de betreffende beelden worden bewaard tot het incident is afgehandeld.

Moeten alle leden van de VvE instemmen met het cameratoezicht?

Tijdens de Algemene Vergadering moet er worden gestemd over het al dan niet laten plaatsen van camera’s. Om tot een akkoord te komen, is er een meerderheid van de stemmen nodig. Niet alle VvE-leden hoeven het er mee eens te zijn.

Moeten de VvE laten weten dat er cameratoezicht is?

Zodra de camera’s hangen, ben je wettelijk verplicht om mensen te laten weten dat er cameratoezicht is. De VvE kan hier bijvoorbeeld stickers voor gebruiken of borden ophangen.

Mag de VvE het cameratoezicht uitbesteden aan de beheerder?

Stel je hebt als VvE een fijne beheerder die je alle lastige taken uit handen neemt en je wilt deze ook het cameratoezicht laten beheren.

Mag dat dan?

Sanders: “Ja dit mag, de beheerder wordt dan een zogenoemde bewerker. Een bewerker is niet zelfstandig verantwoordelijk voor de verwerking van de persoonsgegevens, maar heeft wel een aantal verplichtingen met betrekking tot beveiliging en geheimhouding van de gegevens. De Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) eist dat afspraken over de verplichtingen tussen de verantwoordelijke en bewerker duidelijk schriftelijk worden vastgelegd in een bewerkingsovereenkomst. Dit om te voorkomen dat bij eventuele tekortkomingen in de gegevensverwerking de verwerker en de verantwoordelijke zich achter elkaar kunnen verschuilen. De verplichtingen moeten daarom over en weer duidelijk zijn vastgelegd. Bovendien dient de verantwoordelijke (in dit geval de VvE) civielrechtelijk de bewerker voldoende te hebben duidelijk gemaakt hoe met de persoonsgegevens wordt omgegaan en moet hij toezien op de feitelijke naleving van de verplichtingen. Dit zijn juridisch bindende voorschriften, bindend in de zin dat de bewerker jegens de verantwoordelijke datgene waartoe de verantwoordelijke vanuit zijn verantwoordelijkheid verplicht is, ook als zijn eigen verplichting op zich neemt.”

Waar moet een VvE nog meer op letten met betrekking tot cameratoezicht?

Sanders: “Ga je een camera gebruiken die verbonden is met internet? Wees je dan als verantwoordelijke bewust van de beveiligingsrisico’s en de mogelijke gevolgen. Een standaard fabriekswachtwoord zou mogelijk kunnen worden geraden door kwaadwillenden waarna zij mogelijk toegang krijgen tot de beelden. Zo zou bijvoorbeeld te achterhalen zijn op welke tijdstippen bewoners wel of niet thuis zijn. Verander bijvoorbeeld altijd het standaard wachtwoord, voordat je het apparaat gaat gebruiken. Je bent als verantwoordelijke hoe dan ook bij het verwerken van persoonsgegevens volgens de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) verantwoordelijk om passende technische en organisatorische maatregelen te treffen om persoonsgegevens te beveiligen. Het niet wijzigen van de fabrieksinstellingen van een slim apparaat in een eigen wachtwoord is een beveiligingsincident, een overtreding van artikel 13. Als er sprake is van toegang tot of vernietiging, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens bij een organisatie zonder dat dit de bedoeling is van deze organisatie dan is er sprake van een datalek. Dit moet worden gemeld bij de Autoriteit Persoonsgegevens en, indien noodzakelijk ook aan de betrokkenen.”

Kortom, het installeren van camera’s is geen 'plug & play'. Appartement & Eigenaar adviseert om hiervoor een erkend bedrijf in te schakelen dat op de hoogte is van alle nieuwe technieken en regelgeving.

Wet bescherming persoonsgegevens

In de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) zijn de belangrijkste regels voor de omgang met persoonsgegevens in Nederland vastgelegd. U heeft bijvoorbeeld het recht op informatie en inzage in uw gegevens. Toezichthouder Autoriteit Persoonsgegevens controleert of men zich aan de Wbp houdt.

Cameratoezicht en verzekeringspremie

Biedt het hebben van cameratoezicht voordelen voor een VvE met betrekking tot de verzekeringspremie, vroegen wij ons af? Hans Schrader – Kok Assurantiën: “Nee, het hebben van cameratoezicht heeft geen directe invloed op de premie, je krijgt daar als VvE geen korting door. Wat wel kan is dat de verzekeraar om een maatregel als cameratoezicht vraagt, maar dan heb je veelal te maken met woonappartementen boven bedrijfsunits. Aan de hand van de VRKI lijst (Verbeterde Risico Klasse Indeling) wordt dan bepaald of extra beveiligingsmaatregelen nodig zijn ten behoeve van de bedrijfsunits. Dat wil zeggen dat als er bijvoorbeeld voor € 500.000 aan diefstalgevoelige materialen in die unit is opgeslagen, de verzekeraar kan eisen dat er een goedgekeurd alarmsysteem en camerabeveiliging aanwezig is. Indien er bijvoorbeeld een computerwinkel of juwelier in zit, kan hiervan sprake zijn. Het kan dus wel bepalend zijn voor de totstandkoming van de verzekering, echter levert het geen premiekorting op.”

Meer informatie? Ga naar Videofrank.