Domotica: gemak dient de mens

Als we Corien van Berlo, directeur en samen met haar man grondlegger van Smart Homes, vragen of we samen met haar door een appartementencomplex kunnen lopen om van entree tot in het appartement de mogelijkheden van domotica door te spreken, begint ze te lachen: “Heb je de rest van de middag? Er is namelijk heel veel mogelijk.” Dat belooft een informatieve wandeling te worden. We beginnen bij de entree.

Wat heeft domotica in de entree ons te bieden?

“Bij veel appartementencomplexen is vaak al een toegangscontrolesysteem waarbij je kunt zien wie er aanbelt. Aan de hand daarvan kun je bepalen of je open doet of niet. Zo’n toegangscontrole-systeem kun je veel slimmer maken. Helemaal van nu zijn de systemen waarbij je, ook als je niet thuis bent, zicht hebt op wie er aanbelt en daarmee kunt communiceren.

Maar de entree biedt nog veel meer opties. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor een elektronisch slot, waarbij de sleutel vervangen wordt door een zogenaamde tag. Deze tag fungeert dan als een persoonsgebonden sleutel. Bij verlies hoef je niet alle sloten te vervangen en aan de slag met een nieuw sleutelplan, maar is het slechts een kwestie van de sleutel uitprogrammeren. Je deactiveert de code en klaar.

Echt slim wordt het als je vervolgens een koppeling kunt maken tussen de eigenaar van deze tag en de woonbehoeften van deze persoon. Wat er dan gebeurt, is dat als men bij de entree de sleutel presenteert, het appartement inschakelt volgens de woonwensen van de bewoner die als eerste thuiskomt. De verlichting gaat aan waar nodig en brandt op de juiste lichtsterkte, de tv staat bij binnenkomst al op de favoriete zender, de verwarming is aan enzovoorts. Je stelt dus al een bepaald comfortgehalte in bij de entree en wordt aangenaam verwelkomd bij het betreden van de voordeur.”

Hoe zit het met de rol van smartphones bij alle domotica-toepassingen?

“Er kunnen veel zaken worden gekoppeld aan smartphones; je kunt er je deur mee openen, apparaten mee bedienen... Een belangrijke kanttekening hierbij is wel dat je moet zorgen dat je telefoon altijd opgeladen is, want als hij leeg is kan je niets meer. Bij dit soort systemen is een back-up absoluut aan te raden, want wat als je telefoon stuk is of wordt gestolen? Daar moet je wel rekening mee houden.”

We worden verwelkomd in een opgewarmd huis, aangepast naar onze wensen. Wat kan er dan nog meer?

“In principe kun je alles automatiseren. De zon schijnt, dus het zonnescherm zakt of de gordijnen gaan dicht en alles kan ook nog steeds onafhankelijk van het systeem worden bediend. Wat kan en wat je wilt, is afhankelijk van je persoonlijke situatie. Er zijn mensen die het prettig vinden dat ze hun huis kunnen aanzetten als ze thuis komen, dus alle gewenste apparatuur en verlichting aan met één druk op de knop, en uit kunnen zetten bij vertrek of rond bedtijd. Er zijn ook mensen die graag alles met hun telefoon willen organiseren. Van de kleur van de verlichting, tot de muziek en de stand van de verwarming. En dan kun je ook nog verschillende scenes creëren.”

Verschillende scenes creëren?

“Jazeker. Je kunt bepaalde zaken voorprogrammeren, bijvoorbeeld de lichtsterkte en muziekkeuze als je gezellig gaat tafelen met vrienden. Een druk op de knop en de verlichting in de woonkamer dimt, terwijl de lampen boven de eettafel wat feller gaan branden en er ondertussen sfeervolle muziek uit de speakers klinkt. Je kunt per situatie en gelegenheid een scene creëren en eenvoudig switchen met een druk op de knop. In principe kun je alle apparatuur in je appartement met elkaar verbinden en afhankelijk van je stemming kun je die beïnvloeden.”

Is het ingewikkeld om domotica-systemen in bestaande woningen aan te leggen?

“Nee, dat wordt steeds minder ingewikkeld. Kijk, als je het heel nuchter bekijkt dan is het bestand van bestaande woningen veel groter dan van woningen die nog gebouwd gaan worden. Alle fabrikanten zijn bezig met draadloze systemen en daar zijn er heel veel van en die systemen werken op zich allemaal perfect. Het enige aandachtspunt is dat soms, afhankelijk van hoe iets is ingericht, een draadloos systeem wat gevoeliger is voor storingen dan een niet-draadloos systeem.”

Er is dus al heel veel mogelijk. Zijn er nog nieuwe ontwikkelingen of vernieuwingen die het ons nog makkelijker maken? Of zit ‘m dat vooral in de bediening en besturing?

“Ja, dat laatste vooral! We weten natuurlijk ook niet hoe wij er als maatschappij er over tien jaar uit zien. Daar kun je van alles bij verzinnen, maar je weet het niet. We weten niet wat er wordt ontwikkeld, we weten alleen wat er nu is. Wat we wel weten is dat domotica en The Internet of Things, waarbij apparatuur onderling met elkaar kan communiceren, een steeds belangrijkere rol gaan spelen. Slimme systemen worden steeds intelligenter. Wij mensen zijn ontzettende gewoontedieren, de systemen herkennen op den duur onze patronen en kunnen deze bij wijze van spreken overnemen. Het is dan aan ons om te bepalen in hoeverre we dat accepteren. Belangrijk aandachtspunt in dit alles is wel: The Internet of Things; wie is dat dan, waar blijven mijn data, wie kan daar bij en wat gebeurt er mee? Dat zijn dingen waarvan we ons wel bewust moeten zijn. Wat je je af moet vragen is; brengt het mij comfort en gemak of lever ik een ander data?”

En die koelkasten die registreren wanneer iets op is en vervolgens een melding geven op je telefoon welke boodschappen je moet halen? Daar lees je weleens over, maar is het echt mogelijk?

“Die koelkasten zijn er inderdaad al, ze zijn alleen nog niet op de markt. De techniek bestaat, de prototypen zijn getest. De reden dat deze koelkasten nog niet op de markt zijn heeft te maken met de vraag of wij al zo ver zijn om zoiets te accepteren. Wat levert het op? Waar zit de winst? Daar heb ik mijn twijfels over. In alle nuchterheid: we hebben allemaal een bovenkamer gekregen met van alles er in, we moeten ook gewoon blijven nadenken. Er zijn steeds meer producten in onze directe omgeving waarin een zekere intelligentie zit, het is aan ons hoe we die gaan gebruiken en inzetten. Een jaar of tien geleden is er in Japan een toilet ontwikkeld die de input analyseert en je aan de hand daarvan kan vertellen hoe het met je gezondheid is gesteld. Dit toilet is niet op de markt, maar wel ontwikkeld. Wat nou als dit toilet gaat communiceren met die intelligente koelkast? Dan blijkt je cholesterol te hoog, wil je de koelkast openen, maar krijg je de melding ‘nee vandaag niet, want er ligt te veel kaas in de koelkast’. Ik gebruik dit voorbeeld regelmatig bij lezingen, want de techniek is zover, de mogelijkheid is er, maar willen we dit? Persoonlijk vind ik dat een heel interessante vraag voor de komende tijd en nog interessanter is hoe de volgende generaties hiermee omgaan.”

Met al die mogelijkheden zijn wij natuurlijk benieuwd wat op dat gebied interessant is voor bewoners van appartementencomplexen, iets waar je als VvE echt iets aan hebt?

“Wat voor appartementencomplexen, bewoners en VvE’s interessant is, is de ontwikkeling van een smart grid. Dat wil zeggen een intelligent, slim elektriciteitsnetwerk. We verbruiken allemaal stroom en dat neemt alleen maar toe en dus ook de verbruikskosten. De meeste appartementencomplexen hebben een plat dak. Als je dit dak vol legt met PV-cellen (dit zijn zonnepanelen die zonne-energie omzetten in energie – red.) kun je als bewoners gezamenlijk gebruik van maken de opgewekte energie. Middels een smart grid is precies af te lezen wie wat heeft verbruikt, zodat dit vervolgens per verbruiker kan worden verrekend. Zo kun je als VvE voor een deel zelfvoorzienend worden. Ook dat is domotica. En als je gezamenlijk energie kunt opwekken, ontstaat er als vanzelf een gezamenlijk belang. Dit is vaak ook weer goed voor de bewustwording van het verbruik, wat uiteindelijk niet alleen de VvE maar ook het milieu ten goede komt.”